به گزارش یورد نیوز، با گذشت چندین روز از توافق حاصل شده میان کشورهای جمهوری آذربایجان، ارمنستان و روسیه، هنوز هم برخی از مفاد توافق قرهباغ قابلیت تنشزایی خود را حفظ کرده است.
مسکو اصرار دارد که تنها نیروی صلحبان در مناطق آزاد شده و کریدور لاچین متشکل از نیروهای روسیه خواهد بود و ترکیه صرفاً به حضور در مراکز خارج از محدوده قرهباغ به کنترل خواهد پرداخت.
از سوی دیگر مقامات سیاسی و لشکری ترکیه نیز اصرار دارند که در توافق با روسیه حضور نیروهای ترکیه در مناطق آزاد شده مسجل شده است.
درباره نقشآفرینی روسیه و ترکیه در معادلات قفقاز و خاورمیانه دیدگاههای متفاوتی مطرح شده است:
برخی از تحلیلگران در نشریههای بینالمللی مهمی مانند لوموند فرانسه بر این باورند که پراگماتیسم اردوغان و پوتین، این دو شخص را تبدیل به دوقلوهایی کرده است که در پی یک توافق، کلیت منطقه مذکور را بین خود تقسیم کردهاند و علیرغم اختلافات جزئی در کلیات به راحتی به توافق میرسند.
در این دیدگاه، توانایی کنترل مناطق وسیعی مانند لیبی سوریه و قفقاز بدون درگیری مستقیم دو کشور و عدم ایجاد تهدید جدی، برای کشورهای مذکور مد نظر قرار داده شده است.
همچنین این دیدگاه بر این باور است که درهمپیچیدگی روابط اقتصادی روسیه و ترکیه مبنای پراگماتیسم فوقالذکر را تشکیل میدهد.
دیدگاه دوم، کاملاً متضاد با آنچه که در بالا ذکر شد بر این باور است که اردوغان و پوتین هر دو برنامه کاری جداگانه و مستقلی دارند که علیرغم همپوشانیهای جدی در منافع مشترک، تضادهای جدی و بیبدیلی نیز به همراه دارد.
در این دیدگاه پوتین وارد حوزه دیپلماسی ترکیه در سوریه و لیبی شده و مانع از گسترش عمق نفوذ ترکیه در مناطق مذکور شده است.
همچنین ترکیه نیز برنامه جدید اسلامگرایی و ترک گرایی خود را با شدت بیشتری نسبت به گذشته در مناطق قفقاز و آسیای مرکزی به پیش میبرد.
امری که باعث نگرانی جدی سیاستمداران ملیگرای روسیه شده است. به گونهای که ترک گرایی و روس گرایی به دو عنصر متضاد و متقابل در صفحه ژئوپلیتیک قفقاز و آسیای مرکزی تبدیل شده است.
در این فرآیند همانگونه که ملیگرایان روس نیز اذعان دارند نقش روسیه در مناطق مذکور رفته رفته رو به کاهش و نقش ترکیه رو به افزایش میباشد.
ترکیه با حضور و حمایت آشکار از جمهوری آذربایجان توانست جای پای خود را در قفقاز محکمتر کند و زمزمههای ایجاد ارتش مشترک میان ترکیه و آذربایجان و همچنین ایجاد پایگاههای دائمی ترکیه در جمهوری آذربایجان و حضور هزاران نفر از نیروهای ویژه ترکیه در پایگاههای مورد بحث تبدیل به بحث اصلی محافل رسانهای منطقه شده است.
با وجود توافق ایجاد شده بر سر آزادسازی مناطق اشغالی جمهوری آذربایجان تنش و رقابت میان ترکیه و روسیه در آینده نیز ادامه خواهد داشت و حتی پتانسیل تبدیل به تنشهای بزرگتر را نیز دارد.
محافل نظامی روسیه از یکسو اعلام کردند که نمیخواهند با نیروهای ویژه ترکیه در قفقاز مواجه شوند و از سوی دیگر از حضور فزاینده این نیروها در این منطقه مینویسند. امری که دعوتی آشکار به واگرایی منافع در آینده میباشد.